قراردادهای یادگیری روشی موثر در امر یادگیری کارکنان
یکی از موضوعاتی که در حوزه آموزش ابداع و مطرح شده است از این طریق به شهرت نیز رسیده است مربوط به بحث قراردادهای یادگیری میباشد و به نوعی بحث یادگیری در سازمانها از چارچوب و اثربخشی بیشتری برخوردار گردد، زیرا که در این رویکرد یادگیری مشارکتی با کارکنان مورد توجه قرار میگیرد.
در این رویکرد یادگیرندگان موضوعات یادگیری در تمام مراحل یادگیری مشارکت دارند و خودشان نیز آن فرایند را کنترل و بررسی میکنند بهجای اینکه سازمان آنها را کنترل کند و به عبارتی در تمام مراحل ازجمله تعیین اهداف، منابع و راهبردهای یادگیری و حتی بودجه مربوط به امر یادگیری تحت کنترل خود دارند.
اگر بخواهیم قراردادهای یادگیری را تعریف کنیم باید آنرا نوعی توافق میان سازمان و کارمند (یادگیرنده) در نظر بگیریم که در آن کارمند (یادگیرنده) از آزادیها و حق انتخابهایی برای آموزش و توسعه دانش خود برخوردار میشوند و در قبال آن بایستی معیارها و نتایج خاصی که قبلا تعیین کردهاند محقق سازند.
این قرارداد به زبان سادهتر نوعی توافقنامه یا تعهد است که بین فرد و سازمان بهصورت مذاکره بسته میشود، ایدهی این رویکرد به یادگیری بر اساس اصول روانشناختی آموزش بزرگسالان است از آن جهت که یادگیری افراد بزرگسال بیشتر عملگرا و مسئلهمحور میباشد و یادگیریشان هم درونی است و با روشهای فعال برای آنها موثرتر از روشهای غیرفعال مثل سخنرانی میباشد.
اگر هدف از ارائه یک آموزش را توانمندنمودن یادگیرندگان در مهارتهایی همچون حل مسئله یا تفکر انتقادی یا هر موضوع دیگری جهت تطبیق با شرایط متغییر باشد، بنابراین ضروری بهنظر میرسد که اگر یادگیرندگان بخواهند با راههای مختلف و مستقل نسبت به تحقق اهداف یادگیری اقدام کنند استفاده از این روش بسیار سودمند باشد.
از جمله مزایای استفاده از رویکرد قراردادهای یادگیری میتوان اینگونه اشاره کرد که:
1- راههای رسیدن به اهداف میتواند برای هر یادگیرنده منحصر به فرد بوده و نیازهای متنوع خود را پاسخگو باشد.
2- این یادگیرندگان هستند که بهطور مستقل تصمیم میگیرند که جالبترین و هیجانانگیزترین روش برای یادگیری موضوع و هدف موردنظرش چیست و آنرا انتخاب میکند.
3- از آنجاییکه در این نوع روش یادگیری خود افراد مسئول تحقق اهداف میباشند، از اینکه باید به چه اهدافی برسند از انتظارات و حتی دستورالعملهای مورد توافق آگاه هستند.
مراحل تهیه و تدوین یک قرارداد یادگیری:
مرحله اول: بهوجود آوردن یک نیاز یادگیری:
بنابر تعریف نیاز فاصله آنچه که یادگیرندگان میدانند در مقابل آنچه که یادگیرندگان نمیدانند یا باید بیاموزند، در این مرحله با مشارکت میان یادگیرنده و مربی یا سازمان انجام میگیرد.
مرحله دوم: تعیین کردن هدف یا اهداف یادگیری:
این مرحله تحت نظارت مربی یا سازمان بهتر انجام میگیرد.
مرحله سوم: مشخص کردن منابع و راهبردهای دستیابی به اهداف:
این مرحله بنا به توضحیات فوق توسط یادگیرینده انجام میگیرد.
مرحله چهارم:
تعیین مراحل پیشرفت:
در این مرحله شواهدی جهت اینکه هدف توسط یادگیرنده درحال پیگیری و پیشرفت است باید به سازمان یا مربی ارائه گردد.
مرحله پنجم: تعییین معیارهای پیشرفت:
در این مرحله در مورد اینکه نتایج چگونه مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت مورد بحث واقع میگردد.
مرحله ششم: بازبینی و مرور مجدد قرارداد یادگیری:
در مرحله یادگیرنده، مربی یا سازمان به منظور بررسی روند کار و شناسایی نقاط قوت و ضعف قرارداد مورد بحث قرار میگیرد. مراحل هفتم و هشتم بعد از اینکه قراداد یادگیری نوشته شد، بهطور واقعی اجرا میگردد.
مرحله هفتم: اجرای قرارداد یادگیری:
در این مرحله یادگیرنده مفاد قرارداد را به اجرا میگذارد.
مرحله هشتم: ازرشیابی:
در این مرحله یادگیریهای انجام شده طبق قرارداد یادگیری مورد ارزشیابی قرار میگیرد. بنابراین بسیاری از افراد موافق این امر هستند که رویکرد قراردادهای یادگیری، یک رویکرد بسیار موفق و اثربخش میباشد که این امکان را فراهم میسازد تا همزمان با یادگیری موضوعات باعث توسعه مسئولیتپذیری یادگیرندگان را نیز فراهم میآورد.
منبع: آموزش پدیده تبار