مثبت شدن تراز بازرگانی ایران برای اولین بار و پس از 37 سال

درطی سال‌های گذشته بطور پیوسته بخش تجارت خارجی کشورمان با بالاتر بودن میزان واردات نسبت به صادرات روبرو بوده که این عدم تعادل به نفع شرکای تجاری ایران تمام شده است.

هرچند درسال گذشته نسبت به سال‌های اخیر میزان صادرات نیز با افت همراه بوده است، ولی پیشی گرفتن صادرات از واردات با تکرار در سال‌های آینده می‌تواند تأثیربسیار مثبتی در اقتصاد ملی و صرفه‌جویی ارزی داشته باشد.

12 میلیارد دلار صرفه‌جویی در واردات

بر اساس کارنامه تجارت خارجی منتشر شده توسط گمرک ایران، تراز تجاری کشورمان از فروردین‌ماه سال1394 تا پایان اسفندماه مثبت مانده و این کارنامه در پایان سال 1394 با 916 میلیون دلار مازاد تراز تجاری بسته شد. که این رقم در تاریخ تجارت خارجی کشورمان بعد از انقلاب اسلامی بی سابقه بوده است.

به طور کلی در سال 1394، میزان 42 میلیارد و 415 میلیون دلار انواع کالا صادر و 41 میلیارد و 499 میلیون دلار وارد کشور شد.

این ارقام بیان‌گر آن است که ارزش صادرات کشورمان 16.11 صدم درصد و واردات کشورمان 22.53 صدم درصد نسبت به سال 1393 کاهش داشته.

از طرف دیگر این آمار بیان می‌کند، در سال 94 نسبت به سال 93، مقدار 12 میلیارد و 70 میلیون دلار ارز کمتری صرف واردات شده است و حجم صادرات کشورمان در این مدت به 93 میلیون 520 هزار تن و حجم واردات ایران به 35 میلیون و 70 هزار تن رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل به ترتیب 7.18 درصد و 18.47 درصد کاهش داشته است.

به این ترتیب در سال گذشته شاهد افزایش میانگین قیمت کالاهای صادرات کشورمان بودیم که از کاهش نسبتاً محسوس خام‌فروشی حکایت دارد، به‌طوری که متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی کشورمان در سال گذشته به 461 دلار رسید و یک و 22 صدم درصد افزایش یافت.

به علاوه متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی به یک هزار و183 دلار رسید که 5 درصد کاهش داشته و نشان می‌دهد، سهم مواد اولیه از واردات کشورمان در سال گذشته افزایش یافته است.

بر اساس بررسی‌های انجام شده بالاترین میزان کسری تراز تجاری کشور درسال‌های گذشته مربوط به سال 1389 است که در آن سال میزان واردات بیش از 37 میلیارد دلار از صادرات بیشتر بود. اما از سال 1392 تراز بازرگانی به طور محسوسی بهبود یافته، به طوری که کسری تراز تجاری از 20 میلیارد دلار در سال 1391 به 8/7 میلیارد دلار در سال 1392 و 3 میلیارد دلار در سال1393 کاهش یافته و درنهایت درسال 1394 نزدیک به یک میلیارد دلار مثبت شده است.

اقلام عمده کالاهای صادراتی و وارداتی

بررسی اقلام عمده کالاهای صادراتی کشور در سال1394 نشانگر آن است که جایگاه میعانات گازی در میان کالاهای صادراتی با میزان 52.42 صدم درصد به شدت افت داشته و تأثیر قابل‌توجهی بر افت صادرات غیرنفتی کشورمان که تحت تأثیر نوسان شدید قیمت نفت صورت گرفته است، گذاشته است.

با این وجود صادرات انواع محصولات پتروشیمی و سایر کالاها روند کاهشی بسیار کمتری داشته و تنها 2 درصد کاهش داشته‌اند (البته در صورت تفکیک محصولات پتروشیمی از سایر کالاها شاهد افزایش صادرات پتروشیمی‌ها هم بوده‌ایم).

اما در مجموع عمده کالاهای صادراتی به ترتیب شامل گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی شکل مایع شده با سهم 4.40 صدم درصد از کل ارزش صادرات، پروپان مایع شده با سهم 3.98 صدم درصدی و قیر با سهم 3.47 صدم درصدی بوده است.

عمده کالاهای وارداتی کشورمان هم به ترتیب شامل ذرت دامی با سهم 3.39 صدم درصدی از کل ارزش واردات، گندم با سهم 2.99 صدم درصدی، لوبیای سویا با سهم یک و 75 صدم درصدی، برنج با سهم یک و 64 صدم درصدی و کنجاله سویا با سهم یک و 62 صدم درصدی قرار دارد.

عمده‌ترین کشورهای واردکننده و صادرکننده در در تجارت با ایران

در سال 1394به ترتیب کشورهای چین، عراق، امارات عربی متحده، افغانستان و هند عمده‌ترین خریداران کالاهای ایرانی بوده‌اند که سهم کشورهای امارات عربی متحده و افغانستان از کالاهای صادراتی ایران در مقایسه با سال 1393 افزایش داشته و سهم هند نیز ثابت مانده است، اما سهم چین از کالاهای صادراتی ایران بیش از 23 درصد کاهش داشت.

عمده‌ترین کشورهای صادرکننده کالا به ایران در سال گذشته به ترتیب شامل چین، امارات عربی متحده، کره جنوبی، ترکیه و سوئیس بوده‌اند که مهم‌ترین نکته در این زمینه کاهش 18 درصدی واردات کالای چینی به کشورمان در سال 1394 بوده است.

همچنین آمارها نشان می‌دهد که سهم کشور سویس به‌عنوان کشوری که محل انجام معاملات کالاهای سایر کشورها در آنجا بوده از تجارت خارجی کشورمان به میزان 5 درصد افزایش یافته و سهم امارات عربی متحده در انجام معاملات کالاهای وارداتی به ایران 36 درصد کاهش داشته است.

واردات خودروی سواری

یکی از موفق‌ترین سیاست‌های دولت، جلوگیری از واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی یا لوکس بود که در سال گذشته پیاده شد. به طوریکه با اجرایی شدن این سیاست و چشم‌پوشی دولت از درآمدهای حاصل از محل واردات خودرو در سال 94 به دلیل ممنوعیت واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی، واردات خودرو بیش از 50 درصد کاهش یافت و تعداد 51 هزار و 522 دستگاه انواع خودرو وارد کشورمان شد.