جمعه سیاه روز بعد از روز شکرگزاری در آمریکاست و به عنوان آغاز فصل خرید تعطیلات در نظر گرفته میشود.
عبارت جمعه سیاه در اوایل دهه اول قرن فعلی با استفاده زیاد آن بر روی وبسایتها برای رقابت با فروش فروشگاههای فیزیکی محبوبیت یافت.
با گسترش آن در جای جای اینترنت، رفته رفته فروشگاههای فیزیکی هم برای فروش خود از آن استفاده میکنند.
همچنان که گفته شد
” جمعه سیاه روز بعد از روز شکرگزاری در آمریکاست و به عنوان آغاز فصل خرید تعطیلات در نظر گرفته میشود.”
روز شکرگذاری همیشه آخرین پنج شنبه ماه نوامبر است، یعنی جمعه سیاه آخرین جمعه نوامبر میشود.
اما برای این مورد استثنایی هم وجود دارد:
و آن هم زمانی که روز شکرگذاری به 30 نوامبر میافتد و در نتیجه جمعه سیاه میشود اول دسامبر.
بسیاری از خرده فروشان بهترین و بیشترین تخفیفهای خود را به این روز خاص از سال اختصاص میدهند.
در سال های 2013 و 2014 بود که تعدادی از خرده فروشان شروع به انتقال پیشنهادهای فروش خود به ساعات پایانی روز شکرگذاری کردند تا مدت زمان جمعه سیاه خود را بیشتر و بیشتر کنند.
حتی برخی پا را فراتر نهاده و این روز را از دوشنبه قبل از روز شکر گذاری آغاز میکنند.
این نام اولین بار در 1950 میلادی برای اشاره به روز بعد از روز شکرگذاری در فیلادلفیا استفاده شد.
در آن زمان ماموران پلیس حاضر در شهر از این عبارت برای اشاره به انبوه جمعیت رهگذران و خودروهایی استفاده کرده بودند که بطور سالانه مرکز خرید فیلادلفیا را به اشغال خود در میآوردند.
صفهای طولانی از آدمها و خودروها موجب تصادفهای زیادی میشد که اغلب به خشونت میانجامید.
این خشونتها موجب میشد تا ماموران پلیس بطور مرتب بر سر پُستهای خود باشند تا نظم برقرار بماند.
اولین استفاده چاپی از این عبارت به سال 1966 توسط یک دلال تمبر بنام اِرل اَپفِلبوم در فیلادلفیا بر میگردد.
با وجود اینکه پس از این استفادههایی تا دهه 1980 در مناطق مختلف از این عبارت استفاده شده بود، اما در کل عبارتی مختص به مناطقی خاص تا سال 2000 در نظر گرفته میشد.
در ابتدا خرده فروشها از بکار بردن این نام طفره میرفتند.
این طفره رفتن عموماً به دلیل اشاره رنگ سیاه در نام روزها به شکل تاریخی به رویدادهای منفی بود.
در زیر نمونههایی از این روزها را با هم میبینیم:
اما در نهایت برای دوری جستن از ارتباط منفی این روز با روزهای سیاه هفته، خرده فروشان تصمیم گرفتند داستان متفاوتی برای آن طرح کنند.
این داستان از قول خرده فروشان به این ترتیب بود که:
در علم حسابداری، کسب و کارها عموماً ضرر و زیان خود را با رنگ قرمز ثبت میکنند.
اما سود در این حوزه با رنگ مشکی ثبت و ضبط میشود.
به عبارتی خرده فروشان در پاییز در شرایط قرمز قرار میگیرند و با آغاز جمعه سیاه باز به سود مینشینند.
بهترین فرصتهای خرید در جمعه سیاه برای محصولات الکترونیک، از قبیل تلویزیون و کامپیوتر و … است.
در حالی که برخی خریداران مایل به صف ایستادن برای چندین ساعت برای داشتن خریدی خوب هستند، برخی ترجیح میدهند در صف نباشند و بصورت آنلاین خرید کنند.
در پاسخ به این تقاضا برخی خرده فروشان پیشنهادهای استثنایی خود را بصورت آنلاین هم ارائه میکنند.
جالب است که بدانیم در این روز فروشهای آنلاین هم دقیقاً همزمان با فروشهای آفلاین آغاز میشوند.
تمایل به دوری کردن از صفهای طولانی باعث شده تا شرایط خرید در دوشنبه آنلاینCyber Monday هم ایجاد شود.
دوشنبه آنلاین در واقع دوشنبه بعد از جمعه سیاه است و مختص خریداران آنلاین با پیشنهادهایی فوق العاده است.
در ایران برخی از دوشنبه سیاه تحت جمعه سیاه هم نام میبرند.