تنش روانشناختی یا فشار روانی عبارت است از شرایطی جسمی یا ذهنی ناشی از احساس تهدید یک خطر جسمی یا روحی و فشار برای برطرف کردن آن. در این وضعیت افراد دچار نگرانی میباشند و خستگی و ناراحتی بر زندگی آنان سایه میافکند و موجب عدم آرامش آنان میشود. تنش میتواند ناشی از محیط کار باشد که تنش سازمانی نامدیده میشود و نیز میتواند ناشی از مشکلات شخصی کارکنان باشد.
نگاه کنید به مطلب راهکار مدیریت استرس شغلی
در این تعریف تنش شغلی را اینگونه بیان میکنند، عکس العمل روانشناختی که کارکنان نسبت به تعرض حقوقی به خود در محیط شغلی عینی از خود نشان میدهند، در این وضعیت افراد به یکدیگر اعتماد نمیکنند و احساس دشمنانه نسبت به یکدیگر پیدا میکنند.
با توجه به اهمیت نقش نیروی انسانی در سازمانها و نیاز سازمان به جذب و نگهداری نیروی انسانی، علمای رفتار سازمانی مساله تنش و فشار روانی کارکنان و اعضای سازمانها را مورد توجه قرار دادهاند. تنش شغلی یا فشار روانی را اولین بار "هانس سلیه" در سال 1965 مطرح کردن و عوامل مختلفی مانند حجم کار، فقدان رشد حرفه ای، عدم منزلت اجتماعی، روابط موجود میان کارکنان، عوامل مربوط به حقوق و مزایا قلمداد نمود.
نگاه کنید به مطلب مهارتهای ارتباطی راهکار مقابله با استرس
بررسی گسترده در یکی از شرکتهای بیمهای در در ایالات متحده آمریکا نشان میدهد حدود 46 درصد از کارگران آن کشور احساس میکنند شغل آنان کم و بیش تنشزا است و 27 درصد از آنان نیز گزارش دادهاند که تنها منبع فشار روانی آنان، در ارتباط با شغلی است که تصدی آن را بر عهده گرفتهاند. ضمنا 72 درصد از افراد مورد بررسی گزارش دادهاند که به دفعات ناراحتی های جسمی و روانی ناشی از تنش را محیط کار تجربه کردهاند.
تنش شغلی نه تنها بر روی مسائل روانی کارکنان تاثیر میگذارد بلکه بر روی بیماری های جسمی نیز تاثیر میگذارد، "توماس پیکرینگ" در پژوهش خود به مدارکی استناد میکند که حاکی از تاثیر عمده جنبه های روانی اجتماعی محیط کار بر سلامت جسمی آنان است. استرسهای مزمن، همچون فشار کاری و موقعیت پایین اقتصادی اجتماعی به عنوان عوامل خطر آفرین برای بیماریهای مزمن به خصوص بیماریهای قلبی و عروقی و فشار خون شناخته شده است.
نگاه کنید به مطلب پنج راه رهایی از استرس شغلی
تحقیقات نشان میدهد عواملی چون محیط نامناسب ناشی از فشار توهینآمیز سرپرستان، فشار روانی، بیعلاقگی، فرسودگی شغلی، احساس رفتارهای تبعیض آمیز در کارکنان و ترک خدمت نیز موثر میباشد؛ بنا بر تعریف مدیریت هنر کار کردن با و به وسیله دیگران است بنابراین باید عواطف خواسته و آرزوهای افراد را در محیط کار درنظر داشت.
نگاه کنید به مطلب استرس شغلي و مديريت آن