بازاریابی سبز چیست؟ بخش دوم

بازاریابی سبز از بدو پیدایش تاکنون در مسیر تکاملی خود مراحل متفاوتی را طی کرده است که هر عصر دارای ویژگی‌های خاص خود بوده است و معمولا بنا به شرایط و نیازهای محیطی تغییر کرده و وارد عصر جدیدی شده، با این توصیف باید گفت که بازاریابی سبز تاکنون سه عصر را طی کرده که عبارت‌اند از:

1- بازاریابی سبز اکولوژیکی: از جمله ویژگی‌های این عصر چنین بود که روی مشکلات محیطی خارجی مانند آلودگی هوا و ... تمرکز کرده بودند، همچنین صنایعی مانند خودروسازی، نفت و کشاورزی و صنایع شیمیایی بیشتر مورد بحث بود، در این عصر بود که ارزش‌های محیطی و اجتماعی وارد کسب‌وکار شد. بنابراین رویکردی که مورد استفاده قرار می‌گرفت رویکرد حل مشکل بود که خود آن معمولا به افزایش هزینه منجر می‌شد، مثلا بهینه‌سازی سوخت در خودروها که در نتیجه آن قیمت خودروها نیز افزایش پیدا کرد.

بازاریابی سبز محیطی: در این مرحله مفاهیم نوینی مانند فناوری پاک، پایداری، مصرف کننده سبز و مزیت‌های رقابتی به وجود آمدند، به عنوان مثال فناوری پاک شامل طراحی مبتکرانه محصولات جدید و سیستم تولیدی بود به طوری که ضایعات و آلودگی در مرحله طراحی حذف گردند. مصرف‌کنندگان سبز در این عصر کسانی بودند که نمی‌خواستند کلایی مصرف کنند که سلامتی مصرف‌کنندگان و یا دیگران را به خطر بیاندازد و یا با استفاده از آن به محیط زیست خسارت وارد کنند و حتی برای حیوانات مضر باشد. بنابراین این رویکرد یک رابطه برد– برد بود که باعث می‌شد هم مصرف‌کننده به رفاه و نیاز خود برسد و هم شرکت‌ها از طریق فعالیت‌های مناسب ضایعات و در نتیجه هزینه‌های خود را کاهش دهد.

توصیه به مطالعه بیشتر: بازاریابی سبز چیست؟

نکته این که تفاوت بین عصر اول و دوم در این است که عصر اول معمولا روی صنایعی متمرکز می‌شد که تاثیر مستقیم روی محیط داشتند اما بازاریابی محیطی تمام روش‌های تولیدی و خدماتی را نیز شامل می‌شود مثل صنعت توریسم و گردشگری و . ..

2- بازاریابی سبز پایدار: همزمان با تقاضاهای فراوان مردم و بالا رفتن انتظارات آنها و سختگیری دولت‌ها، دیگر عصر دوم قادر به پاسخگویی نبود، مباحثی مثل توسعه پایدار در حیطه اقتصاد تاثیر بسزایی روی علم بازاریابی گذاشت و عصر سوم را به سوی بازاریابی سبز پایدار پیش برد. چالش‌های بارز این عصر عبارت است از : آینده‌نگری، عدالت و برابری و تاکید بر نیازها. آینده نگری یعنی بازاریابی سعی دارد به رضایت مشتریان و سودآوری سرمایه گذاران منجر شود.

توصیه به مطالعه بیشتر: مهمانداری همگام با طبیعت؛ هتل‌داری سبز

در پایان باید گفت اگر چه هدف بازاریابی تامین خواسته‌ها و نیازهاست، اکثر تلاش‌های بازاریابی معاصر تاکید بر خواسته‌های افراد است و نه نیازها، همانطور که دارنینگ در سال 1992 در تحقیقات خود نشان داد 80 درصد جمعیت دنیا درآمد مناسبی ندارند و بیشتر هزینه های مصرفی‌شان صرف تامین نیازهای اولیه‌شان می‌شود، بنابراین بازاریابی سبز باید تاکیدش بر نیازها باشد و نه خواسته‌ها.